Różnice między tkaniną a dzianiną
Tkanina jest tkana, dzianina – dziana
Do powstawania tkaniny i dzianiny będziemy potrzebować takich samych rodzajów włókien, przędzy czy nitek. Różnica jednak polega na tym, że są one zbudowane w zupełnie inny sposób.
tkaniny tkane są na krosnach i powstają z dwóch układów nitek – osnowy i wątku. Najpierw na krośnie rozciąga się nitki osnowy i mocno je napręża, a następnie pomiędzy nimi przeplata nić wątku. W każdym z nich nici są zaplatane w inny sposób, to sprawia, że tkaniny są z reguły dość sztywne i mało rozciągliwe, ale przede wszystkim stabilne, dzięki czemu łatwiej nam kroić i obrabiać taki materiał.
Dzianina powstaje na maszynach dziewiarskich, można je też dziać na szydełku. Powstaje ona z jednej lub wielu nitek, tworzących rzędy lub kolumn, a te łączą się w oczka. To znaczy, że poziomo powstają rządki oczek, natomiast pionowo tworzą się kolumienki. Dzianiny najczęściej są miękkie i elastyczne. Elastyczność sprawia, że wykroje na ubrania z dzianin są z reguły bardzo proste, bo nie wymagają zaszewek.
Rodzaje dzianin
Wiedząc już na temat dzianiny co to dokładnie za materiał i jak się go pozyskuje, zanim zdecydujesz się na skorzystanie z oferty przygotowanej przez sklep z dzianinami, dobrze poznać jej rodzaje. Podstawowy podział dzianiny pozwala wyodrębnić dzianiny rządkowe i kolumienkowe. Jak można się domyślić, ich nazwy wynikają z przyjętego rodzaju splotu. To jednak nie koniec, bo do każdego splotu w łatwy sposób można przyporządkować konkretny rodzaj dzianiny. W zakresie dzianiny, którą wyróżnia splot rządkowy, można wskazać na:
dzianinę swetrową
dżersej,
dzianinę ściągaczową.
Za to wśród dzianiny kolumienkowej wyodrębniamy:
trykot,
tiul.
Co się robi z dzianiny? To właśnie z tego rodzaju materiału powstają swetry, T-shirty, czapki, a także bielizna. Można więc śmiało stwierdzić, że dzianina jest powszechna w codziennym użyciu i w każdej szafie znajdziemy uszyte z niej ubrania.
Dzianina – płaski wyrób włókienniczy powstający przez tworzenie rządków lub kolumienek wzajemnie ze sobą połączonych oczek. Przędza w dzianinie ma bardzo duże wrobienie, dzięki czemu dzianina jest bardzo elastyczna i rozciągliwa we wszystkich kierunkach. Dzianina w przeciwieństwie do tkaniny tworzona jest z jednej nitki na szydełkarkach lub też jednej, lub wielu osnów, na osnowarkach. Dzianiny mogą być gładkie, wzorzyste, ażurowe, fakturowane lub z okrywą włókienną.
Najmniejszym elementem budowy dzianiny jest oczko. Oczka dzianiny ułożone poziomo obok siebie tworzą rządek oczek. Oczka ułożone pionowo jedno nad drugim tworzą kolumienkę oczek.
Podstawowymi parametrami charakteryzującymi strukturę dzianin są:
długość nitki w oczku – jest to odcinek nitki z którego zostało wykonane jedno oczko,
ścisłość rządkowa Pr – jest to liczba rządków oczek mieszcząca się na jednostce długości,
ścisłość kolumienkowa Pk – jest to liczba kolumienek oczek mieszcząca się na jednostce długości,
Jednostką długości stosowaną przy wyznaczaniu ścisłości dzianin jest 1 cm, 5cm, lub 10 cm. Zastosowanie jednostki na której liczy się oczka zależy od wielkości oczek. Pomiar ścisłości dzianiny na długości 10 cm (100 mm) jest dokładniejszy niż na długości 1 cm (10 mm).
Ścisłość dzianiny jest wielkością wynikową, zależną od:
długości nitki w oczku,
splotu dzianiny,
własności przędzy i surowca z którego dzianina została wykonana.
Podczas wykonywania dzianiny na maszynie dziewiarskiej regulacji podlega tzw. głębokość spychania, której zmiana skutkuje zmianą długości nitki w oczku.
Zmiana długości nitki w oczku pociąga za sobą zmianę ścisłości dzianiny i innych jej parametrów.
Nie ma możliwości zmiany tylko ścisłości rządkowej lub tylko ścisłości kolumienkowej. Zmiana długości nitki w oczku pociąga za sobą zmianę obu tych wartości. Wielkość zmian ścisłości zależy od wielkości zmiany długości nitki w oczku, splotu oraz własności przędzy i surowca.
Dzianiny wytwarza się następującymi technikami:
Technika falowania przędzy na falowarkach. Technika ta pozwala wytwarzać dzianiny rządkowe, przede wszystkim lewoprawe, chociaż istnieją falowarki tworzące dzianiny rządkowe dwuprawe. Współcześnie, technika falowania przędzy jest stosowana rzadko.
Technika szydełkowania w układzie rządkowym na szydełkarkach. Szydełkarki mogą być jednołożyskowe, dwułożyskowe, płaskie i cylindryczne. Technika ta pozwala wytwarzać dzianiny rządkowe lewoprawe, dwuprawe gładkie i wzorzyste. Jest to podstawowa technika wytwarzania dzianin rządkowych. Najpowszechniejsza we współczesnym przemyśle dziewiarskim.
Technika szydełkowania w układzie kolumienkowym na osnowarkach. Osnowarki mogą być jednogrzebieniowe lub dwugrzebieniowe. Jednogrzebieniowe tworzą dzianiny kolumienkowe lewoprawe, dwugrzebieniowe dzianiny kolumienkowe dwuprawe. Osnowarki tworzą dzianiny z jednej, kilku a nawet kilkudziesięciu osnów.
Dzianiny to również wyroby wykonane sposobem domowym, przy użyciu dwóch lub więcej prostych drutów stalowych, aluminiowych, czy nawet prętów z tworzywa sztucznego ewentualnie drewnianych patyczków – robienie na drutach. W ten sposób wykonywano dzianiny już w starożytności.
Dzianiny to wyroby różniące się zasadniczo od innych wyrobów włókienniczych płaskich. Wykonywane są z jednego układu nitek – osnowy (ewentualnie kilku osnów). Nawet w tzw. dzianinach wątkowych rolę wątku pełni również jedna z osnów.
Podstawowymi cechami dzianin są:
duża elastyczność,
rozciągliwość we wszystkich kierunkach,
miękkość,
przewiewność,
mała stabilność wymiarów,